Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”

To nie pomyłka że tytuł mówi jedno, a zdjęcie drugie! Czytajcie dalej!!! Zaczęłam intensywnie eksplorować Śląsk. Po pierwsze dlatego, że lubię walczyć ze stereotypami, a Śląsk wciąż się z nimi musi mierzyć. A po drugie dlatego, że już niebawem opuszczę Kraków i zamieszkam na Śląsku. Dobrze jest więc wiedzieć, gdzie warto bywać, gdzie odpoczywać, gdzie wybrać się na rower, a gdzie z dziećmi na piesze wędrówki. Przygotowując się do przeprowadzki, coraz częściej pochylam się nad mapą Śląska. Uwagę mą przyciągnęła wielka zielona plama na północny-zachód od Rybnika. Rzut okiem w Internety i oto i on: Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. A w nim wąskotorówka, Park Linowy „Stacyjkowo Rudy”, pocysterskie opactwo, ścieżki rowerowe, jeziora, lasy i kajaki! Jakby teren stworzony dla nas! Jadymy!

Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach

Niepozorne Rudy leżą w środku Cysterskich Kompozycji Krajobrazowych Rud Wielkich, a maleńka stacja kolejowa przycupnęła na uboczu tej miejscowości. Pomalowane na kremowo ściany budynku poczekalni odbijają jeszcze intensywnie świecące o tej porze roku światło. Rzut okiem na starą tablicę z rozkładem jazdy i już wiemy, że trasy przejazdu zabytkowej kolei wąskotorowej są dwie: do Stanicy oraz do Stodół. Kupujemy bilety (szkoda, że nie są tak kultowe, kartonikowe jak w Regulicach gdzie jeździliśmy drezyną) i idziemy się rozejrzeć po stacji.

A jest co oglądać! Stoi tu potężna, ceglana lokomotywownia, kuźnia i wozownia. A na wąskich torach stoi mnóstwo wagonów i parowozów, dwie drezyny i trochę spalinówek. Wielkość i gabaryty tych stalowych maszyn jest przeróżna! Spółka najchętniej wdrapuje się na te najmniejsze „ciufcie”, ja zaś nie mogę wyjść z podziwu, jak te wielkie kolosy były wprawiane w ruch. Część obiektów już jest odnowiona, pozostałe jeszcze czekają na swoją kolej.

Jedzie pociąg z daleka

Na przejażdżkę wąskotorówka jedziemy w kierunku Stodół. Jako że jest środa, to na przodzie składu stoi lokomotywa spalinowa. Parowozy jeżdżą tylko w weekendy i święta. Niemniej jednak ludzi nie brakuje. Przeciągły świst daje nam sygnał do odjazdu i niespiesznie wytaczamy się z ogrodzonego terenu zabytkowej stacji kolei wąskotorowej w Rudach.

Trasa do Stanicy wiedzie głównie przez las wchodzący w skład Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Można bez przerwy wpatrywać się w niemającą końca zieleń lasu… Kawałek za mostem na rzece Wierzbnik jest świetnie widoczne żerowisko bobrów. Wygryzione na sztorc kikuty drzew wystają z moczarów i świadczą o bytności tego przedziwnego ssaka. Mieliśmy w tym roku już kilka razy z nim do czynienia (w Bobrowisku i Granicznych Meandrach Odry) . Na końcu trasy wjeżdżamy na rozległe pole, na którym w dali widać gospodarskie zabudowania. To tutaj jest czas na pamiątkowe zdjęcie, przejazd lokomotywy na tył (a teraz przód) składu i powrót do Rud.

Trasa do Stodół jest bardziej urozmaicona — wiedzie przez las, przez wieś i wzdłuż drogi, gdzie na końcu ją przecina. Czy jest lepsza? Nie wiem! Każdy woli co innego. Warto jeszcze na koniec wspomnieć, że kolej w Rudach pojawiła się 25 marca 1899 roku. Stacja ta była najważniejszym punktem na trasie planowanej 51 km trasy z Gliwic do Raciborza. Jej znaczenie dla regionu było niewyobrażalnie duże, ale o tym możecie przeczytać na stronie internetowej zabytkowej stacji kolei wąskotorowej.

Stacyjkowo Rudy

To nie koniec atrakcji w tym miejscu. Na peronie 2 ulokowały się: bistro „Peron 2” oraz Park Linowy „Stacyjkowo Rudy”. Zabezpieczony wysokimi siatkami park linowy zawiera 12 przeszkód i jest przeznaczony dla dzieci od 3 roku życia. Teren jest zacieniony i ogrodzony, więc jest dla dzieciaków bezpieczny. A szaleństwom nie było tu końca. W tym czasie nieco starsi mogą delektować się kawą w przyjemnym bistro „Peron 2”, obserwować dzieci albo ruch na stacji kolejowej.

Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach

Ponad 700-letni klasztor składa się (uwaga!) z kościoła będącego trójnawową bazyliką, czworobocznego średniowiecznego klasztoru pocysterskiego, później dobudowanych skrzydeł barokowej rezydencji pałacowej oraz olbrzymich parków — przypałacowego oraz krajobrazowego. Cystersi przywędrowali na te niezamieszkałe tereny w 1252 roku z Jędrzejowa. Założyli tu 8 wsi, uprawiali rolę, pieniądze pozyskiwali z hodowli ryb, dzierżawy młynów, bartnictwa, browarnictwa czy prowadzenia folwarków.

Klasztor można zwiedzać, a będąc tutaj, koniecznie przespacerujcie się także trasą wokół stawu. Stary drzewostan opleciony gęstym bluszczem to sceneria niczym z filmów grozy! Naprzeciwko klasztoru jest też spory plac zabaw oraz kawiarnia! Zatem rekomenduję: najpierw zwiedzanie, a potem nagroda w postaci szaleństw na placu zabaw i lodów. Też tak robicie?

Atrakcje w parku krajobrazowy

Tutejsze „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” są pełne jagód, grzybów i… ścieżek rowerowych. A gdzie rowery, tam i my! Ale trzeba Wam także wiedzieć, że park ten jest unikatowy ponieważ po dziś przetrwał kształtowany przez wieki układ przestrzenny oraz zachowała się tworzona ludzką ręką sieć wodna. Z tegoż on właśnie słynie i dlatego jest prawem chroniony!

Jeśli zaś chodzi o rowery, to nie mogliśmy się zdecydować, którą trasę wybrać! Czy tę w kierunku Jeziora Rybnickiego, która wiedzie wzdłuż meandrującej Rudy, czy może tę do Pilchowic? Jadąc wąskotorówką do Stodół możecie też kontynuować podróż ścieżką pieszo-rowerową do zalewu Pniowiec. Bez względu na to, którą trasę wybierzecie, zabierzcie ze sobą dobrą mapę i trzymajcie się oficjalnie wyznaczonej ścieżki rowerowej. To olbrzymi obszar — ma prawie 500 km2 więc jest się gdzie zgubić! Ważna informacja jest też taka, że poza wytyczonymi ścieżkami rowerowymi na mapach naniesione są i inne drogi. Choć faktycznie istnieją, są głównie drogami pożarowymi pełnymi grząskiego piachu, po którym nijak przejechać się nie da! Wiemy to! Osobiście ze Spółką to dla Was sprawdziliśmy!

Ruda jest też świetnym miejscem na kajaki. Nadaje się do tego także leżące tuż obok Jezioro Rybnickie, ale co rzeka, to rzeka! I jeszcze tak pięknie meandrująca!

Kraina Górnej Odry – brzmi znajomo? Tak! To też tutaj!

Myślę sobie, że Rudy oraz Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” to temat na co najmniej 4 wpisy na blogu. A cały teren należy przecież do Krainy Górnej Odry, o której wspominałam już przy okazji Granicznych Meandrów Odry czy Zamku w Tworkowie! Więc możecie spędzić na tym niewielkim obszarze i cały tydzień, a atrakcji Wam nie zabraknie! Gwarantuję!

Weselakowa radzi:

parking przy Zabytkowej Kolei Wąskotorowej w Rudach jest bezpłatny. My zaparkowaliśmy tam na cały dzień, a po mieście i okolicy poruszaliśmy się na rowerach;
bilety na wąskotorówkę kupicie jedynie w kasie biletowej w Rudach. Bilet normalny kosztuje 16 zł, dzieciaki zapłacą 11 zł, a rodzina 2+2 46 zł.
koniecznie zapoznajcie się z rozkładem jazdy na stronie Zabytkowej Stacji Kolei Wąskotorowej w Rudach, mając na uwadze odnośniki (niektóre kursy są realizowane tylko w soboty, inne zaś tylko w wakacje).
wagony są otwarte, więc w chłodniejsze dni zabierzcie coś do okrycia;
Dziecięcy Park Linowy „Stacyjkowo” i bistro „Peron 2” działają są w słoneczne i ciepłe dni; najlepiej zadzwonić wcześniej i sprawdzić czy są otwarci;
stare pocysterskie opactwo w Rudach w roku 2020 jest otwarte dla indywidualnych zwiedzających od maja do października od 13:30 do 17:30. Jako w przypadku każdej mniej znanej atrakcji proponuję zadzwonić wcześniej i dopytać o szczegóły;
Klasztor w Rudach planuje także na ten rok Jarmark Adwentowy w każdą niedzielę adwentu;
meandrującą Rudą najlepiej spłynąć ze Stodół w kierunku Jeziora Rybnickiego korzystając z usług jednej z kilku firm zajmujących się wypożyczeniem kajaków w okolicy. Ich siedziby znajdują się w Gliwicach lub Rybniku;
samo jezioro to raj dla kajakarzy, windserferów, fanów SUPów i rybaków. Wody jeziora nie zamarzają nawet zimą, a to za sprawą stojącej obok Elektrowni Rybnik, której jezioro służy jako zbiornik chłodzący turbiny.