Spreewald-przyrodniczy-raj-w-Brandenburgii

Tuż, tuż za granicą z Niemcami, leży Spreewald – przyrodniczy raj w Brandenburgii. Ta przepiękna leśno-wodna kraina schowana jest za wysokim drzewostanem i poprzecinana setkami kilometrów kanałów. Czyni więc ją to idealnym miejscem na krótki wypoczynek na łonie natury. I to nie byle jakim „łonie”, bo wpisanym na listę Biosfery UNESCO!

A o Spreewaldzie słyszałeś?

Zaledwie 60 kilometrów od granicy przekraczanej na Nysie Łużyckiej w Brodach, leży Spreewald (pol. Szprewald, czyli Szprewski Las) – przyrodniczy raj w Brandenburgii. Ta niezwykła kraina, o nie małej powierzchni, poprzecinana jest 300. kilometrami kanałów, które są efektem ostatniego zlodowacenia. To ono rozerwało płynącą przez Dolne Łużyce rzekę Szprewę na setki drobniejszych strumieni, które krzyżując się i plątając, tworzą to wyjątkowe przyrodniczo zjawisko. A człowiek te strumienie połączył, tworząc z tego unikatowy system komunikacyjny i nawadniający.

Zresztą, sami zobaczcie jak to wygląda na mapie!

W 1991 roku komitet UNESCO uznał, że jest to tak wyjątkowe miejsce, że należy mu się tytuł Rezerwatu Biosfery UNESCO. Część kanałów skutecznie odgrodzono od turystyki, aby zapewnić zwierzętom bezpieczne i spokojne siedliska. Pozostała część — wokół starołużyczańskich miejscowości — pozostawiono w niemal nienaruszonym stanie, aby jak najlepiej oddać ponad 1000-letnią historię tych ziem. Od tego czasu Spreewald – przyrodniczy raj w Brandenburgii – przeżywa niesamowity rozwój aktywnej turystyki.

Tutaj sprawdzi się kahn, kajak, canoe albo SUP

Najłatwiejszym i niezawodnym środkiem transportu jest wśród miejscowych dłubanka, czyli taka jakby łódka z ponad tysiącletnią tradycją. Jest płaska i pozbawiona charakterystycznego dla łodzi dzioba. Te, które najczęściej widuje się na tutejszych kanałach – zwane kahn – zostały stworzone poprzez „wydłubywanie” ich z jednego pnia za pomocą zakrzywionej siekiery. Można było też wypalać je ogniem. Do napędu i sterowania sternicy używają specjalnego, długiego kija, którym odpychają się od niezbyt głębokiego dna. Kahn pomieści „na pokładzie” nawet kilkanaście osób. Aktualnie służą one raczej turystom nastawionym na grupowe zwiedzanie okolicy, ale widuje się ich mniejsze wersje przy domostwach.

Ci, którzy chcą zobaczyć Spreewald – przyrodniczy raj w Brandenburgii na własną rękę, powinni wypożyczyć kajak, canoe lub deskę SUP. Nurt jest tu leniwy, a dno wyczuwalne więc nawet nowicjusze sobie tutaj poradzą. W okolicy jest mnóstwo miejsc do wypożyczenia sprzętu, a jedyną rzeczą, bez której nie radzę wyruszać na wodny szlak, jest mapa. Pobierzcie ją najlepiej z serwisu mapy.cz dla obszaru Brandenburgii — na pewno będziecie ona dokładniejsza niż ta, którą otrzymacie w wypożyczalni kajaków. Zwracajcie też uwagę na znaki i wodowskazy! No i ostatnia wskazówka: wszystkie śluzy będziecie tu obsługiwać samodzielnie! Nie czekajcie, aż ktoś z obsługi podejdzie i Was wpuści do śluzy, zamknie ją, wpompuje i odpompuje wodę i Was wypuści… Prócz weekendów, nikogo takiego tu nie znajdziecie, więc musicie polegać na sobie! Alternatywą jest wciągnięcie kajaku na śluzę po rynnie z rolkami, jeśli ręczne obsługiwanie śluzy Was przerasta.

Gdzie popłynąć? Co zobaczyć? Ten przyrodniczy raj Cię zaskoczy!

Przed siebie! Kanałów jest tutaj tyle, że my pływaliśmy po nich 5 godzin i ani razu nie wpłynęliśmy tego samego kanału. To pokazuje skalę tego miejsca. Ale aby ułatwić Wam wybór to podpowiem, że Spreewald dzieli się na południowy Górny Spreewald oraz północny Dolny Spreewald; granicą jest miejscowość Lübben (pol. Lubin). Część północna jest dzika, mniej turystyczna, a zatem lepiej odnajdą się tutaj „dzikie dzieci”. Na południu zaś życie Spreewaldu koncentruje się wokół trzech uroczych miejscowości: Leipe, Lehde i Lübbenau. Przyroda też tu zachwyca, ale turystów będzie tu znacznie więcej. Mimo to z łatwością zobaczycie tutaj nutrie, kaczki, a ważki będą ścigać się z waszym kajakiem i przysiadać to na dziobie, to na wiośle. Ptaki będą świergotać aż do zmroku, a wszechobecną zieleń i szum drzew będziecie wspominać przez cały rok.

Lehde – wieś niczym z obrazka

Lehde to bezapelacyjnie najpopularniejsza miejscowość. Istnieje tutaj tylko jedna droga dojazdowa do wsi, ale do większości domów i tak można dostać się jedynie drogą wodną. Tutaj Deutsche Post dostarcza listy z łodzi wprost do skrzynek pocztowych usytuowanych przy kanałach! Mostki zawieszone nad kanałami są świetnymi miejscami do obserwacji tego niezwykłego przedstawienia, jakim jest życie w tej wsi. A to jak mieszkańcy żyli tutaj 100 lat temu najlepiej podejrzeć w najstarszym w Brandenburgii skansenie. No i koniecznie trzeba spróbować tu ogórków, albowiem są one wizytówką Spreewaldu; w occie, kiszone, w musztardzie, z miodem czy chili — dla każdego coś się znajdzie.

Czy Spreewald – przyrodniczy raj w Brandenburgii – to tylko kanały?

A jeżeli znudzi Wam się woda, możecie — tak jak my — wsiąść na rower i pojechać w głąb pięknego, gęstego lasu otaczającego ten niezwykły rezerwat. Trasy są tu świetnie znakowe i poprowadzone po totalnie płaskim terenie, wiec jest to dobre miejsce na wypad z dziećmi. Co chwilę przekracza się kanały, wjeżdża na mosty i mosteczki, mija uśmiechniętych kajakarzy, więc nie ma nudy! Trasy rowerowe są zacienione i w całości dobrze utwardzone lub asfaltowe.

Można też po trudach wiosłowania lub pedałowania rozkoszować się wodami termalnymi w Burg (pol. Bórkowy). Pobyt w przyjemnie ciepłej solankowej wodzie termalnej w Termach Spreewaldzikich zapewnia kojący relaks. W miejscowości tej znajduje się też niewielki skansen kolejowy — warto tutaj zajrzeć przy okazji.

Oficjalny slogan Spreewaldu brzmi: „Gdzie las odbija się w wodzie”. Dawno nie słyszałam bardziej trafnego hasła reklamującego atrakcję turystyczną. W Spreewaldzie las i woda to jedność i warto o tym przekonać się osobiście.

Weselakowa i Spółka radzi:

Jak tu dotrzeć? Najwygodniej oczywiście własnym samochodem. Ale można też pociągiem! Pociąg kursuje co godzinę z Berlina do Cottbus z przystankami w Lübben, Lübbenau i Vetschau. Do Cottbus można również dojechać pociągiem z Drezna (RE 18) lub Lipska (RE 10). Jeżeli planujecie tylko jednodniową wycieczkę z Berlina lub Brandenburgii do Spreewaldu, warto skorzystać z biletu Brandenburgia-Berlin. Może z niego korzystać maksymalnie pięć osób i jest on ważny codziennie od godziny 9:00 (dni powszednie) lub 0:00 (weekendy i święta) do godziny 3:00 następnego dnia. Dzięki temu nie potrzebujecie dodatkowego biletu powrotnego do Berlina na jednodniową wycieczkę.
Wynajmując kajak czy canoe należy zwrócić je w miejscu, w którym się je wypożyczyło. Warto wiec wziąć to pod uwagę podczas planowania trasy.
W weekendy nie polecam „pchać się” samochodem jak najbliżej Lehde. Lepiej zaparkować w okolicach Leipe lub na którejś z przystani pomiędzy tymi dwiema miejscowościami My zatrzymaliśmy się tutaj. Parking kosztował nas 5 EUR za całą dobę (w całym Spreewaldzie trzeba mieć bilon do parkometrów). Jest tu też kawiarnia, a co dla nas było najważniejsze — znajdowała się tutaj zamykana przechowalnia rowerów oraz szeroki pomost, który ułatwił nam „wodowanie” naszej deski SUP.
Orientacyjny koszt kajaków to 20 EUR za 2 osoby na cały dzień.
Skansen w Ledhe: 5 EUR osoba dorosła, 1 EUR dziecko do 16 roku życia.
Kiedy tu przyjechać? Pięknie będzie w Spreewaldzie na przełomie kwietnia i maja, gdy cała zieleń dosłownie wybucha. Ale słoneczny październik, gdy domy ozdobione są wielkimi dyniami, a drzewa pochylające się nad kanałami strącają doń złote liście, też wygląda tu magicznie. My byliśmy w lipcu i uważam, że była to świetna pora, aby zwiedzić Spreewald – przyrodniczy raj w Brandenburgii.
Planując pobyt w Spreewaldzie, warto rozważyć zobaczenie Cottbus (pol. Chociebuż) – zdjęcia poniżej – albo zabawę w Tropical Island, która leży zaledwie 30 kilometrów dalej.
Planując podróż do Spreewaldu warto przestudiować stronę www prowadzone przez tamtejszą organizację turystyczną. Znajdziecie na niej propozycje tras pieszych, wodnych i rowerowych, ofertę zakwaterowania czy informacje na tema serbołużyczan.
Spreewald odwiedziliśmy w lipcu 2023 r.